profesor asociado. Alpaslan H. KUZUCUOĞLU
İMU Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

KÜTÜPHANE GÜVENLİK YAKLAŞIMLARI, ANKOS-LİNK Kongresi 17-20 XII 2018, Antalya, Poster Sunumu

http://www.ankoslink.org.tr/2018/tr/news/poster-sunumu_40

Giriş
Poster çalışması kütüphanecilerin karşılaşabilecekleri fiziksel risk etmenlerinden güvenlik sistemlerinin bir politika olarak karar vericisinden en alt kademedeki çalışanlara kadar farkındalığının artırılmasını amaçlamaktadır. İnsanların yoğun olarak kullandıkları ve bulundukları mekanlar olan kütüphane gibi bilgi merkezlerinde konunun öncelikle ele alınması gereklidir. Kütüphane çalışanları konu kapsamında değerlendirilmiş, güvenlik sistemlerinin önemi vurgulanmıştır.
Güvenlik Sistemleri
Kütüphane, Archivo y Museo (VINO) gibi bilgi merkezlerinde güvenlik tehditleri gün geçtikçe artmaktadır. Bunlar hırsızlık, sabotaj gibi toplumsal sorunları ilgilendiren konular olmakla birlikte; iş güvenliğini ilgilendiren kazaları da kapsayabilmektedir. Kütüphane güvenlik sistemleri yeni teknolojilerle birlikte daha komplike ve emniyetli yöntemler olarak piyasaya çıkmaktadır. Kütüphanelerde dijital güvenlik de ayrı bir çalışma konusu olup, bu posterin konusunu fiziksel güvenlik oluşturmuştur. Modern teknolojiyle mücehhez güvenlik sistemleri, olası bir acil durum ve afette kütüphane çalışanlarını, kullanıcılarını, yapısını, dermesini de güvenle ve sağlıklı bir şekilde koruyacak, olası hasarların minimize edilmesini sağlayacak önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler içerir.
Bina ve Güvenlik
Güvenlik konuları aşağıdaki konuları özel olarak kapsamaktadır: Hırsızlık tespiti ve önleme; Envanter yöntemleri; Güvenlik sistemleri ve ekipmanları; Kütüphanelerde kullanıcıların ve çalışanların davranışlarının takibi ve kişisel emniyet ve güvenlikleri, dijital koleksiyonlar ve geniş alan ağıyla ilgili zorluklar; elektronik kayıtların, ağların ve iletişimin, kütüphane internet sitelerinin ve yerel kütüphane otomasyon sistemlerinin güvenliği, bütünlüğü ve gizliliği; kütüphane kayıt tutmanın yasal ve etik sonuçları.

Kütüphanedeki tüm çalışanların güvenliği ilgilendiren planlama ve politika çalışmalarına katkılarının sağlanması, her çalışana bu konuda yetki verilmesi, güvenliğe ilişkin yazılım, cep telefonu aplikasyonu, acil irtibat ve ihbar sistemleri gibi konularda eğitim verilerek alt yapının tesisi gereklidir
Güvenliğe yönelik CCTV kamera sistemlerinin bulunduğu kontrol merkezleri, kitap güvenlik bariyerleri, güvenlik kamera kayıt sistemleri ve güvenlik görevlilerinin istihdam edilmesi bir bütçe planlamasını da beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte binalarda olası bir etki sonucu meydana gelen hasar sonucu maliyetler artmakta; bu durum kurumlar için daha çok bütçe ve prestij kayıplarına da neden olmaktadır. Zaman içinde verilen hizmetin kalitesinin düşmesi, hizmetler üzerinde etkinin azalması yüksek maliyetleri de beraberinde getirecektir.
Kütüphanelerde tüm kayıtlar titizlikle saklanmalı, tüm acil durumlara yönelik senaryo çalışmaları dahilinde planlama ve tatbikat çalışmaları yapılmalı, her kütüphanede, kişisel güvenlik ve güvenlikle ilgili ipuçları içeren bir web sayfası ya da bilgilendirme panosu bulunmalıdır. Yetersiz aydınlatma, Yetersiz bakım ve tamirat, yetersiz çalışma ve depoma alanlarının bulunması, lokasyonun yanlış seçilmesi, yetersiz güvenlik anlayışları her zaman sorunları da beraberinde getirecektir. Güvenliğe yönelik uygun altyapının oluşturularak en etkin teknolojinin seçilmesi gereklidir.
Sonuç
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kütüphanelerde güvenliğe yönelik tedbirler kütüphanelerin kuruluş ve tasarım aşamasından itibaren titizlikle uygulanmalı, kütüphane çalışanlarının konuyla ilgili bilinçlilik düzeyleri artırılmalıdır.