KUZUCUOGLU, Alpaslan Hamdi and CEYLAN, Hüseyin Health-Safety Risks and Precautions At Library And Archive Buildings. The Journal of Academic Social Science Studies, 2014, n. 29, pp. 313-338. Doi Number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2552

Bu eserin tam metnini indirmek için tıklayın

Abstract

Library and archive buildings are crucial both because they are public facilities used by protect many collections regarded as cultural heritage. As in all business locations, library and archive buildings have threats related to occupational health and safety and risks resulted from these. The most important difference diversifying library and archive buildings from other business locations is that the risks at these buildings not only pose a challenge for the staff, visitor, researcher and students using these, but also for library and archive material in form of cultural heritage holding light on the past such as rare collections, documents, maps and photos. Yet the loss of both human and cultural heritage collections cannot be restored. While these are structural risks that can give rise to accidents or be resulted with injury, impairment of health or death in case of emergency/disaster situations for the people using these buildings; all of the collections and archive materials in the feature of cultural heritage are affected by both these structural risks and environmental conditions such as temperature, humidity, light and dust. Because of these proactive precautions against the threats at whole of the building (reading hall, storage areas) or around it shall be made. In order to take these measures, it is important to have risk analyses in which potential threats in library and archive buildings are determined, monitoring based on calculation and observation, frequent revision activities and regulative and preventive control precautions. In this study, health and safety risks in library and archive buildings within the scope of Code on Occupational Health and Safety with the number of 6331 are evaluated and precautions in order to reduce current risks in acceptable levels are determined. With this aim, “5×5 Risk Assessment Table” method is used. In order to provide that the application shall be operable for all of the library and archive buildings and serve as a model, potential risks not at definite library or archive buildings but at any library and archive buildings are evaluated. In risk assessment study, risks that shall give harm to both staff and collections are analyzed. 40 risk factors are determined diversely for the staff and the collections, being 10 “Environmental Risk” and 10 “Disaster Risk”. Undoubtedly, it is possible to mention about hundreds of risk factors at library or archive buildings. However, in this study it is focused on threats that are mostly met.

Özet

Kütüphane ve arşiv binaları, hem çok sayıda insan tarafından kullanılan kamu tesisleri olmaları hem de kültürel miras sayılan pek çok eserleri muhafaza etmeleri açısından önemlidir. Tüm işyerlerinde olduğu gibi kütüphane ve arşiv binaları da iş sağlığı ve güvenliği açısından tehlikeleri ve bu tehlikelerden kaynaklanan riskleri bünyesinde barındırır. Kütüphane ve arşiv binalarını diğer işyerlerinden ayıran en önemli fark, risklerin sadece bu binaları kullanan personel, ziyaretçi, araştırmacı ve öğrenciler için bir tehdit oluşturmakla kalmayıp; aynı zamanda geçmişe ışık tutan nadir eser, belge, doküman, harita ve fotoğraf gibi kültürel miras niteliğindeki kütüphane ve arşiv malzemesi için de tehdit oluşturmasıdır. Zira hem insan hem de kültürel miras eserlerinin kaybı geri getirilemez özelliktedir. Bu binaları kullanan insanlar için, kazaya durumunda, afet / acil durumda yaralanma, sağlığın bozulması veya ölüm ile sonuçlanabilecek yapısal riskler mevcut iken; tüm insanlığın kültürel mirası niteliğindeki eserler ve arşiv malzemeleri, hem bu yapısal riskler hem de sıcaklık, nem, ışık, toz gibi çevresel koşullardan kaynaklanacak risklerden etkilenmektedirler. Bu nedenle bina bütününde (okuma, depolama alanları) olan veya bina çevresinden gelebilecek olan tehlikelere karşı proaktif önlemlerin alınması gereklidir. Bu önlemlerin alınabilmesi için kütüphane ve arşiv mekânlarındaki potansiyel tehlikelerin belirlendiği risk analizleri, ölçüm ve gözleme dayalı izleme, sürekli gözden geçirme faaliyetleri ile düzenleyici ve önleyici kontrol tedbirlerinin tanımlanması önem kazanmaktadır. Bu çalışmada 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki mevzuat kapsamında; kütüphane ve arşiv binalarındaki sağlık ve güvenlik riskleri değerlendirilmiş, mevcut risklerin kabul edilebilir düzeye indirilebilmesi için alınması gereken önlemler belirlenmiştir. Bu amaç için “5×5 Risk Değerlendirme Tablosu” yöntemi kullanılmıştır. Uygulamanın tüm kütüphane ve arşiv binaları için kullanılabilir olması ve bir örnek teşkil edebilmesi için belirli bir kütüphane veya arşiv binası yerine herhangi bir kütüphane veya arşiv binasında karşılaşılabilecek riskler değerlendirilmiştir. Risk değerlendirmesi çalışmasında hem çalışanlara hem de eserlere zarar verebilecek riskler değerlendirilmiştir. Çalışanlar ve eserler için ayrı ayrı, 10’ar adet “Çevresel Risk” ve 10’ar adet “Afet Riski” olmak üzere toplam 40 risk faktörü belirlenmiştir. Şüphesiz ki kütüphane veya arşiv binalarında yüzlerce risk faktöründen bahsetmek mümkündür. Ancak çalışmada en çok karşılaşılan tehlikeler üzerinde odaklanılmıştır.

Keywords: Protection of Cultural Heritage, Occupational Health and Safety, Emergency Planning, Information and Document Management